«ایران در آستانه یک ورشکستگی آبی قرار دارد و با یکی از جدی ترین چالش های محیط زیستی قرن مواجه است. در چنین شرایطی با توجه به کاهش ۴۰ درصد بارندگی در سال جاری نسبت به میانگین بلندمدت سال های قبل‌ُ، فرهنگ سازی برای صرفه جویی در مصرف آب از یک انتخاب اخلاقی به یک ضرورت ملی تبدیل شده است.
فرهنگ و تمدن ایرانی برای آب حرمتی ویژه قائل بوده و وقتی در میانه راه تاریخ، آداب اسلامی با فرهنگ ایرانی همراه می شود، به آن حرمت و احترام تاکید ماکد و مکرر می شود. آب نه فقط مایه حیات که سرمنشا پاکی و زلالی، نماد مقدس رحمت الهی و مورد احترام ایرانیان است.
باید بپذیریم که فرهنگ سازی نقشی اساسی در ترویج صرفه جویی در مصرف آب دارد و بدون تغییر در نگرش و رفتار افراد، تلاش ها برای کاهش مصرف آب به نتیجه مطلوب نخواهد رسید حتی اگر به روزترین و پیشرفته ترین تجهیزات را به کار بگیریم.
نباید فراموش کنیم که برای فرهنگ سازی، شعارهای تبلیغاتی، بی آورده ترین ابزار هستند و از سویی ارائه دورنمایی وحشتناک از ویرانه ای که بدون آب از کشور باقی می ماند نیز چنان اذهان مخاطب را تخریب می کند که ترجیح می دهد بی اعتنا از کنار آن بگذرد.
تغییر رفتار هموطنان عزیزمان در مصرف آب یا به عبارتی فرهنگ سازی در مصرف آب را باید از افزایش سطح عمومی آگاهی مردم نسبت به این بحث شروع کرد که می تواند شامل اطلاع رسانی در مورد اهمیت آب، وضعیت منابع آبی و تاثیرات مصرف بی رویه بر محیط زیست و اقتصاد کشور باشد.
گام بعدی، تلاش برای تغییر نگرش مصرف کننده گان یا به عبارتی ترغیب و تشویق ایشان به درک عمیق تر از ارزش آب و مسئولیت پذیری در قبال آن از طریق دعوت به اصلاح رفتار و الگوی مصرف است.
اصلاح رفتار با توصیه مشوقانه به اتخاذ روش های صحیح مصرف آب در خانه، محل کار و سایر اماکن عمومی شروع می شود و تکمیل آن نیازمند ورود به مرحله بعدی یعنی ایجاد حس مسئولیت پذیری در قالب یک رفتار اجتماعی است که از آن به ایجاد حس مسئولیت اجتماعی تعبیر می شود.
نباید فراموش کنیم که فرهنگ سازی یک فرآیند مداوم و چند وجهی است که نیازمند مشارکت فعال دولت، رسانه ها، سازمان های غیر دولتی، سازمان های آموزش محور، چهره های شاخص و در نتیجه تک تک افراد جامعه است.
به همین منظور ضرورت دارد که به ریشه های بحران هم توجه داشته باشیم که در سه سطح ذیل قابل بررسی هستند؛
- کشاورزی؛ کشاورزی ناکارآمد که درصد خیلی بالایی در مصرف آب در ایران با توجه به روش های آبیاری منسوخ شده به این بخش تعلق دارد.
- مدیریت نادرست منابع.
- یارانه پنهان آب که دولت بابت هر متر مکعب آب تصفیه شده، مبلغی شاید دو یا سه برابر قیمت برای مصرف کننده می پردازد.
اما راهکارهای فردی در جامعه مهم ترین عامل صرفه جویی در مصرف آب در شهرها هستند که در این مقال و با توجه به زمینه فعالیت صنف فروشندگان لوازم بهداشتی و ساختمانی تهران و تاثیری که می تواند در صرفه جویی داشته باشد، می پردازیم. راهکارهایی که با نصب سردوش هایی که آب را به صورت پودری، پخش می کنند و یا نصب شیرهای آبِ هوشمند مانند شیرهای چشمی و یا پدالی و نصب پرلاتور در علم های شیرهای مخلوط به شکل قابل توجهی می تواند در کاهش مصرف آب تاثیرگذار باشد بی آنکه شهروندان کمبودی را احساس کنند.
با توجه به مصرف سرانه آب توسط هر ایرانی که در روز به حدود ۲۵۰ لیتر می رسد و از استاندارد جهانی یعنی حدود ۱۹۰ لیتر، خیلی بالاتر است، اگر هر ایرانی که در کلانشهرها زندگی می کند، بخواهد روزانه ۱۰۰ لیتر در مصرف آب صرفه جویی کند( با نصب شیرهای هوشمند و سردوش های کاهنده، کم کردن زمان دوش و با توجه به نقش محوری بانوان این مدیران نامرئی صرفه جویی در مصرف آب در آشپزخانه و شستشوی منازل) در هر روز شاهد حداقل ۵ میلیارد لیتر آب روزانه هستیم.
طبق آمار واصله، با نصب شیرهای هوشمند شاهد صرفه جویی ۷۰ درصدی مصرف را شاهد خواهیم بود که علاوه بر منازل، اگر در مکان های عمومی، ادارات دولتی، مدارس و دانشگاه ها، زندان ها، شهرداری ها و مساجد با نصب شیرهای هوشمند، این صرفه جویی محقق می شود.
با نصب شیرهای چشمی، مصرف ۱۲ لیتری آب در روشویی های منازل به ۴ لیتر کاهش می یابد و مصرف ۵۰ لیتری آب در سینک های آشپزخانه به ۲۵ لیتر کاهش است و با نصب سر دوش های کاهنده شاهد کاهش مصرف تا ۵۰ درصد هستیم و از همه مهم تر با هوشمندسازی منابع تخلیه و شستشوی توالت ها اعم از فلاش تانک ها و منبع های توالت فرنگی، این مصرف با توجه به ۶ الی ۸ بار مصرف در روز از ۲۰ لیتر به ۶ لیتر کاهش می یابد.
با توجه به آنچه گفته شد، بعد از فرهنگ سازی و برداشتن یارانه پنهان آب، نصب و استفاده از شیرهای هوشمند، نقش بسزایی در کاهش مصرف آب شرب دارد که با نشست ها و گفتگوهایی که با مدیران و روسای محترم صنعت و معدن و استانداری ها و آبفای تهران، داشته ایم، امیدوارم که بتوانیم هرچه زودتر این مطلوب را جامه عمل بپوشانیم.»
