«قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول» در جلسه علنی ۶ آذر ۱۴۰۱ توسط مجلس شورای اسلامی تصویب شد و بعد از رفع ایرادات در ۱۳ خرداد ۱۴۰۳ توسط سرپرست ریاست‌جمهوری ابلاغ و از تاریخ ۳ تیر امسال نیز لازم‌الاجرا شد.
طبق این قانون، مشاوران املاک سراسر کشور باید نسبت به درج پیش‌نویس قرارداد در «سامانه ثبت الکترونیک اسناد» اقدام کنند.
در حال حاضر سامانه ثبت الکترونیکی اسناد به تعدادی از مشاوران املاک دسترسی داده تا نواقص و ایرادات آن برطرف شود و به تدریج به تمام مشاوران املاک کشور که دارای پروانه تخصصی و مجوز کسب هستند این امکان داده می‌شود تا مفاد قرارداد‌ها را در سامانه‌ای که به آنها دسترسی داده می‌شود، درج کنند.
به این ترتیب فردی که برای خرید و فروش ملک به مشاوران املاک مراجعه می‌کند زمانی‌که پیش‌نویس قرارداد توسط مشاور املاک وارد سامانه ثبت الکترونیک شد مطابق تعرفه‌ای که اعلام خواهد شد، حق‌الزحمه مشاور را پرداخت می‌کند و مشاور املاک قرارداد را برای تنظیم سند به دفاتر اسناد رسمی ارسال خواهد کرد.
کیانوش گودرزی، رئیس اتحادیه صنف مشاوران املاک تهران در رابطه با قانون الزام به ثبت معاملات اموال غیرمنقول گفت: چند بند از این قانون از جمله ماده ۳ تبصره‌های ۱ و ۲ این ماده و همچنین ماده ۱۰ مربوط به صنف مشاوران املاک می‌شود.
وی ادامه داد: ماده ۳ این قانون می‌گوید اسنادی که از ۳ تیر امسال صادر شده باید در قالب پیش‌نویس نوشته شود به‌طوریکه مشاوران املاک باید پس از مذاکره مقدماتی نسبت به درج پیش‌نویس قرارداد در سامانه ثبت الکترونیک اسناد اقدام و سپس جهت تنظیم سند رسمی به دفاتر اسناد رسمی ارسال کنند.
رئیس اتحادیه صنف مشاوران املاک تهران با بیان اینکه در تبصره یک ماده ۳ قانون الزام به ثبت معاملات اموال غیرمنقول به موضوع حق‌الزحمه مشاوران املاک اشاره شده است، اظهار کرد: در این قانون باید نحوه پرداخت حق‌الزحمه تغییر کند، اما اشاره‌ای به رقم آن نشده است.
به گفته گودرزی حق‌الزحمه مشاوران براساس ارزش معاملاتی ملک محاسبه خواهد شد و با نمایش در دستگاه کارتخوان مشاوران املاک تغییر آن امکان ندارد.
افزایش ضریب اطمینان در قرارداد‌ها با قانون الزام
وی ادامه داد: اسناد دارای شماره یکتا که قابلیت رصد دارند در سامانه کاتب ثبت شده‌اند و مشاوران املاک در هنگام تنظیم قرارداد می‌توانند با واردکردن مشخصات افراد استعلامات سند مورد معامله را مشاهده کنند.
رئیس اتحادیه صنف مشاوران املاک تهران معتقد است این اقدام باعث می‌شود از تنظیم قرارداد بر روی ملک دارای مشکل جلوگیری شود و ضریب اطمینان در قرارداد‌ها به مراتب بالا رود.
ایجاد محدویت برای مشاوران املاک غیرمجاز با اجرای قانون الزام
گودرزی با بیان اینکه موضوع ساماندهی دفاتر مشاور املاک غیرمجاز از نکات دیگر قانون الزام به ثبت معاملات اموال غیرمنقول است، گفت: باتوجه به اینکه دیگر قرارداد عادی نداریم با این قانون عملا مشاوران املاک غیرمجاز امکان ادامه فعالیت ندارند چراکه فقط مشاوران املاک مجاز امکان انجام استعلامات را خواهند داشت.
وی با اشاره به اینکه اتصال به سامانه‌ها عملا فعالیت دفاتر غیرمجاز را حذف خواهد کرد، عنوان کرد: اتحادیه نیز از این اقدام استقبال می‌کند چراکه همیشه به‌دنبال راهی بودیم که از فعالیت مشاوران املاک غیرمجاز جلوگیری کنیم که خوشبختانه با این قانون این امکان مهیا شده است.
رئیس اتحادیه صنف مشاوران املاک تهران با تاکید بر اینکه قانون الزام به ثبت معاملات اموال غیرمنقول ارتباط خوبی با صنف مشاوران املاک پیدا کرده است، گفت: ما ملزم به اجرای قانون هستیم، اما برخی از آیین‌نامه‌ها ممکن است شرایط را برای اجرای کار مشاوران املاک سخت‌تر کند که امیدواریم با رایزنی‌هایی که درحال انجام است این مشکلات مرتفع شود.
گودرزی اظهار کرد: باوجود اینکه سطح دسترسی‌ها برای مشاوران املاک بدون پروانه محدود می‌شود و دیگر مشاوران املاک غیرمجاز ابزار لازم برای فعالیت را نخواهند داشت، اما گشت‌زنی بازرسان اتحادیه ما ادامه دارد.
شناسایی هزار مشاور املاک بدون پروانه در سال جدید
به گفته رئیس اتحادیه صنف مشاوران املاک تهران در سال جدید با گشت‌زنی بازرسان اتحادیه حدود یک هزار مشاور املاک بدون پروانه شناسایی شد.
گودرزی گفت: در سایت اتحادیه املاک نیز درگاهی ایجاد شده و افراد بدون نیاز به معرفی خود می‌توانند واحد صنفی بدون پروانه را اعلام کنند تا واحد بازرسی اتحادیه ظرف ۲۴ ساعت برای انجام اقدامات لازم در محل حضور پیدا کنند.
وی ادامه داد: واحدهای صنفی غیرمجاز تهدیدی برای واحدهای صنفی مجاز تلقی می‌شود و به نوعی واحدهای مجاز را نیز تخریب می‌کنند و با دور زدن قوانین مشکلاتی را به‌وجود می‌آورند.
رئیس اتحادیه صنف مشاوران املاک تهران ابراز امیدواری کرد که با قانون الزام به ثبت معاملات اموال غیرمنقول، تعداد اندک مشاوران املاک بدون مجوز باقی‌مانده ساماندهی شوند.
گودرزی معتقد است دسترسی‌هایی که در سامانه کاتب به عنوان درگاه ورود به سازمان ثبت اسناد به مشاوران املاک داده شده است این اطمینان خاطر را به طرفین معامله می‌دهد که با خیالی آسوده‌تر قرارداد‌ها را تنظیم کنند.
رئیس اتحادیه صنف مشاوران املاک تهران تصریح کرد: بسیاری از پرونده‌های قضایی بحث ملکی است که قانون الزام به ثبت معاملات اموال غیرمنقول بار شکایات رسیده به قوه قضاییه را کاهش می‌دهد.
