بازار لوازم یدکی خودرو با معضل تقلب مواجه است. این معضل نه‌تنها به اقتصاد و جیب مصرف‌کنندگان آسیب می‌زند، بلکه می‌تواند خطرات جانی نیز به‌دنبال داشته باشد.
در گزارش زیر با رئیس اتحادیه صنف فروشندگان لوازم یدکی خودرو و ماشینآلات تهران به بررسی ابعاد مختلف این معضل، ازجمله راه‌های ورود کالاهای تقلبی به بازار، روش‌های تشخیص تقلبی از اصلی و عواقب آن پرداخته شده؛ همچنین نکات مهمی برای خرید هر کدام از این کالاها ارائه می‌شود تا به شما در انتخابی آگاهانه و دورماندن از دام تقلب کمک شود.
سیداحمد حسینی، رئیس اتحادیه صنف فروشندگان لوازم یدکی خودرو و ماشینآلات تهران درباره میزان لوازم یدکی تقلبی در بازار می‌گوید: هیچ آمار دقیقی از میزان لوازم یدکی تقلبی خودرو در بازار وجود ندارد. اگر هم آماری توسط مسئولان داده می‌شود براساس حدس و گمان است و براساس معیارهای دقیق نیست، اما لوازم یدکی تقلبی حجم خیلی زیادی از بازار را تشکیل نمی‌دهد.
رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم یدکی خودرو درباره علل وجود لوازم یدکی تقلبی در بازار می‌افزاید: اگر دولت در حوزه نظارتی که از تکالیف دولت است با بخش خصوصی هماهنگی و همکاری کرده و بخشی از کار را به آنها واگذار کند، بخش بسیار زیادی از تولید و واردات کالای تقلبی در بخش لوازم یدکی کاهش پیدا خواهد کرد.
حسینی درباره راهکار جلوگیری از ارائه کالای تقلبی در بازار نیز معتقد است: در بخش شناسه کالا و کد رهگیری باید بگویم که در سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ بارها فریاد زدیم که اجرای این قانون بسیار کار درستی است، اما اجرای همین قانون نیازمند زیرساخت است که به هیچ عنوان این زیرساخت فراهم نیست.
لوازم یدکی تقلبی وارداتی
رئیس اتحادیه صنف فروشندگان لوازم یدکی خودرو و ماشینآلات تهران درباره چگونگی ورود لوازم یدکی تقلبی به کشور می‌گوید: کالای تقلبی از مبادی ورودی کشور داخل می‌شود و شناسه کالا و کد رهگیری اخذ کرده و در سطح کشور توزیع می‌شود، به این علت که ماده ۱۳ قانون قاچاق کالا و ارز در مبادی ورودی توسط گمرکات که زیرمجموعه وزارت اقتصاد است رعایت نمی‌شود.
مثلا شمع موتوری که با یک برند معروف ساخت کشور آلمان شناخته می‌شود بیش از ۱۰ سال است که تولید آن در این کشور متوقف شده و در دیگر کشورها تولید می‌شود، این درصورتی است که این شمع با برند خاص و با نوشته ساخت آلمان در کشور ما توزیع و فروخته می‌شود. این کالای تقلبی است. به این دلیل که در مبادی ورودی کشور نظارت درستی نشده و از ورود این کالا جلوگیری نمی‌شود. حالا این کالای تقلبی وارد کشور شده و بعد از توزیع تازه مسئولان خواهان پیگیری و جمع‌آوری این کالا می‌شوند.
لوازم یدکی اصلی را از کجا بخریم؟
رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم یدکی خودرو درباره خرید کالای اصلی می‌گوید: توصیه اکید ما به مصرف‌کنندگان این است که حتما از واحدهای صنفی دارای پروانه کسب خرید و فاکتور دارای سربرگ با مهر و امضای فروشگاه مربوطه دریافت کنند. باید دقت داشته باشید که مشخصات کامل کالای خریداری شده در فاکتور درج شود. با این اوصاف اگر کالا تقلبی یا بی‌کیفیت باشد حتما با واحد شکایات اتحادیه لوازم یدکی خودرو تماس بگیرند و مسئله را مطرح کنند.
نقش دولت برای جلوگیری از تقلب
حسینی درباره شعار سال تاکید می‌کند: بارها اعلام کردیم برای تحقق شعار سال و جهش در تولید، بزرگ‌ترین کاری که توسط دولت می‌تواند انجام شود، برداشتن موانع و سپردن کار به فعالان بخش خصوصی و نظارت بر آنهاست. کلمه مشارکت مردم در کنار کلمه جهش تولید یعنی همین سپردن کار به بخش خصوصی با نظارت و همکاری دولت است که امیدوارم در سال جدید شاهد آن باشیم، تا شفافیت در بازار ایجاد و در تولید گام‌های بزرگ و مؤثری برداشته شود.
علامت استاندارد تقلبی یا اصل؟
رئیس اتحادیه صنف فروشندگان لوازم یدکی خودرو و ماشینآلات تهران درباره علامت استاندارد لوازم یدکی هم این‌طور توضیح می‌دهد: تا زمانی که نظارت دقیق در بازار وجود نداشته باشد، کالا به صرف داشتن علامت استاندارد نمی‌تواند کالای اصلی به‌حساب بیاید، زیرا این علامت هم در نهایت مورد تقلب قرار می‌گیرد. همچنان که در حال حاضر در بخش شناسه کالا و کد رهگیری تقلب صورت می‌گیرد در اضافه‌کردن علامت استاندارد نیز این اتفاق می‌افتد.
اخذ علامت استاندارد برای کالای اصلی
حسینی درباره چگونگی دریافت علامت استاندارد برای لوازم یدکی تأکید می‌کند: تولیدکنندگان صنفی هم برای اخذ استاندارد، اول باید شناسنامه‌دار شوند تا بتوانند پروانه تولید بگیرند، این مرحله اگر به‌صورت درست انجام شود، اخذ استاندارد هم قطعا مؤثر خواهد بود. تا زمانی که یک واحد تولیدی شناسنامه‌دار نشده باشد، قطعا از سوی سازمان استاندارد هم به رسمیت شناخته نمی‌شود و برای این کالای تولیدی استاندارد صادر نمی‌شود.
در بخش تولید لنت ترمز که یک قطعه بسیار حساس در خودرو محسوب می‌شود و ارتباط مستقیم با ایمنی سرنشین دارد و جزو استانداردهای الزامی است، در سال گذشته ۶ کارگاه که این کالا را به‌صورت غیراستاندارد و تقلبی تولید می‌کردند پلمب شدند، از این ۶ کارگاه ۱۴ هزار دست لنت تقلبی کشف و ضبط شد. اگر این کارگاه‌ها با نظارت یک اتحادیه واحد فعالیت کنند قطعا از این نوع تولیدات و تخلفات جلوگیری می‌شود.
جلوگیری از تولید لوازم یدکی تقلبی ساخت داخل
رئیس اتحادیه صنف فروشندگان لوازم یدکی خودرو و ماشینآلات تهران یک توصیه دیگر هم برای خریداران دارد: درخصوص کالاهای تولید داخلی، برای شفافیت بازار در کشور اعلام کردیم که تولیدکنندگان صنفی هر کالا باید دارای شناسنامه شوند، زیرا وقتی این تولیدکنندگان شناسنامه‌دار شوند، می‌توان با افراد متقلب برخورد و از تولید کالای تقلبی جلوگیری کرد.
در این حوزه دکتر برادران، معاون خدمات عمومی وزیر محترم صمت همکاری‌های بسیار خوبی با ما داشتند، با دستور ایشان و همراهی وزیر محترم قرار بر این شد که تولیدکنندگان در کل کشور زیرمجموعه و تحت نظارت اتحادیه تهران قرار بگیرند تا بتوانیم پیگیر جلوگیری از تولید کالای تقلبی باشیم. یک سال و نیم از این ماجرا می‌گذرد و با وجود تأیید وزارت صمت هنوز این مسئله به مرحله اجرا نرسیده است.
تا زمانی که این برنامه‌ریزی به مرحله اجرا نرسد و ما ندانیم که تولیدکنندگان صنفی ما در کجا فعالیت می‌کنند و نظارت دقیق بر آنها نباشد، عده اندکی از این تولیدکنندگان، کالای تقلبی روانه بازار می‌کنند.
